Stad in de regio
Wij staan voor regionale samenwerking, waarbij we de keuze voor partners en de te kiezen vorm van het onderwerp laten afhangen. Dat uitgangspunt hebben we ook vastgelegd in onze Stadsvisie 2020. Onze stad heeft belang bij een sterke regio; en die op zijn beurt heeft belang bij een sterke centrumstad.
Met dat gedeelde belang voor ogen werken we op veel terreinen in regionaal verband samen. Gemeenten in de regio ontmoeten elkaar vaak, vooral in het kerngebied Nijmegen, Arnhem, Overbetuwe en Lingewaard waar de komende jaren veel staat te gebeuren. In bijna alle gevallen is daarbij een goede relatie met het Gelderse provinciebestuur een belangrijke randvoorwaarde.
Bij regionale samenwerking gaat het vaak om de aansturing van bovenlokale partijen en samenwerkingsconstructies. Dat is ook een zaak van democratische legitimiteit. Dan gaat het niet alleen over de rechtsvorm waarvoor we kiezen, maar vooral ook de keuzes die we maken. Daarom willen we bij de keuzes die we ten aanzien van regionale samenwerking maken de algemene discussie over democratische legitimiteit telkens ook goed borgen.
Regionale samenwerking ondersteunt de realisering van beleidsdoelstellingen met betrekking tot onze economie (waaronder de innovatieagenda), toerisme, binnenstad, mobiliteit (met een accent op openbaar vervoer), duurzaamheid en milieu, volkshuisvesting (met een accent op Nijmegen Noord), jeugdzorg, werk en inkomen. Er is met andere woorden een relatie met alle overige thema’s van onze strategische agenda. Met regionale samenwerking zorgen we voor efficiency- en agglomeratievoordelen, werven we externe middelen, verbeteren we de concurrentiekracht van de lokale economie, verbeteren we het vestigingsklimaat en bereiken we draagvlak voor onze educatieve en sociaal-culturele voorzieningen.
De inhoudelijke discussies over te bereiken maatschappelijke effecten behoren tot het beleidsdomeinen van onze overige strategische thema’s en verantwoordelijke programma’s. Maar de generieke discussie over de meerwaarde van regionale samenwerking voeren we in het kader van dit thema.
Onze meest nabije regio, waarin onze natuurlijke partners zijn gevestigd en waarbinnen veel Nijmeegse voorzieningen een bovenlokale betekenis hebben. Rijk van Nijmegen is dé regio waarmee we op het sociale domein samenwerken ten aanzien van de nieuwe WMO, de Jeugdwet en de Participatiewet. De afgelopen jaren heeft zeer intensief overleg geleid tot één gemeenschappelijke visie op Zorg en Welzijn (Kracht door verbinding), één plan voor Werk (Sterke werkwoorden) en één organisatie voor regionale samenwerking in het Rijk van Nijmegen (de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling, MGR).
De principes voor regionale samenwerking staan in het koersdocument: In een goede relatie geef je elkaar de ruimte. Deze zijn samen te vatten op de noemers: haal het maximale uit de uitvoering, laat beleid een lokale aangelegenheid blijven, geen bestuurlijke drukte, ga uit van ontkokering en integraliteit.
Het Werkbedrijf is de eerste module die onder de MGR komt te vallen. Maar de MGR is inmiddels wel meer dan alleen het Werkbedrijf, omdat het bestuur het regionale platform is voor afstemming en overleg en waakt over de principes achter de samenwerking.
Met alle gemeenteraden zijn afspraken gemaakt over hun betrokkenheid. Er komt een agendacommissie en de opdrachtgever-opdrachtnemerrelatie tussen gemeente en MGR wordt sterker dan bij reguliere gemeenschappelijke regelingen het geval is.
De Stadsregio Arnhem-Nijmegen omvat een groter gebied, waarin twintig gemeenten al vele jaren samenwerken. Met name op het vlak van de regionale bereikbaarheid, de economische promotie en de woningbouwplanning heeft die samenwerking onze stad veel gebracht. De samenwerking gaat in 2015 op een andere manier vormkrijgen door de mogelijkheid een modulaire gemeenschappelijke regeling in te stellen met taken op het vlak van mobiliteit, volkshuisvesting, duurzame ruimtelijk-economische ontwikkeling en Europese lobby. Daarnaast gaan kennisinstellingen en bedrijfsleven met de regio samenwerken in een Triple Helix, met als belangrijkste taken: het bevorderen van innovatie en het voeren van een regionaal acquisitie- en promotiebeleid. Voor het uitwisselen van kennis en innovatie, voor het beter benutten van de Europese structuurfondsen en voor de profilering als vierde economische regio van het land is de ontwikkeling van dit netwerk belangrijk.
In het kader van de samenwerking met Arnhem, stellen we een Arnhem-Nijmegen Agenda 2015-2018 op. Die haakt aan bij de gebiedsgerichte opgave uit de provinciale Omgevingsvisie: Ontwikkeling stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen. De agenda past in het streven van de provincie naar een nieuw provinciaal stedenbeleid met meer focus op de vier grote (100.000+) steden.
Hier bundelen vijf Gelderse overheden hun krachten: Apeldoorn, Arnhem, Ede en Nijmegen en de provincie. De samenwerking richt zich vooral op gezamenlijke belangenbehartiging in Den Haag en Brussel.
Deze samenwerking omvat een netwerk van vijftig gemeenten, drie Nederlandse provincies en enkele Westfaalse regeringsinstanties. Nijmegen speelt van oudsher een zeer actieve rol in dit netwerk en stimuleert projecten waarbij ook de Radboud Universiteit, het UMC en innovatieve Nijmeegse bedrijven betrokken zijn. Die actieve rol blijven wij spelen, met speciale aandacht voor de Duitse partners in Kleve, Duisburg en Düsseldorf.
De Euregio zal eind 2014 een strategische agenda vaststellen met een looptijd van 7 jaar. Wij bepleiten daarin een koerswijziging. In onze visie moet de Euregio meer willen zijn dan louter een loket van waaruit subsidieaanvragen worden begeleid. Wat ons betreft is de regio ook een platform en aanjager voor een breed scala aan grensoverschrijdende, en waar mogelijk, grensontkennende ontmoeting en samenwerking. We willen immers een Europese stad zijn waar grensoverschrijdend gewerkt, geleerd en geleefd wordt, heet het in onze Stadsvisie 2020 – een principe dat we inmiddels hebben uitgewerkt in de kadernota: Onbegrensd en Onbevangen. Ten aanzien van de regionale samenwerking is daarin opgenomen dat de grensstad Nijmegen speciale aandacht heeft voor het ontwikkelen van hartelijke relaties met onze Duitse buren. We hebben er alle belang bij om de grensoverschrijdende arbeidsmarkt en consumentenmarkt te stimuleren. We proberen belemmeringen voor grenspendelaars weg te nemen, we willen de kennis van de Duitse taal en cultuur bevorderen, we willen culturele uitwisseling, we willen een gezamenlijk veiligheidsbeleid en we willen de infrastructurele verbindingen versterken.
We onderhouden een goede relatie met de regio’s Oost-Brabant en Noord-Limburg, onder andere gericht op verbetering van infrastructuur en bereikbaarheid, vooral per spoor.