Wijkontwikkeling

Met het programma Wijken streven we naar leefbare en veilige wijken, met goede sociale relaties en samenhang in buurten. Participatie van bewoners, eigen initiatief van bewoners, elkaar onderling hulp aanbieden of aanspreken op gedrag wordt daardoor bevorderd.

Door de samenwerking op gebiedsniveau met betrokken wijkpartijen zoals o.a. woningcorporaties, politie, zorg- en welzijnsinstellingen, scholen én bewoners benutten we de verschillende netwerken optimaal. Er ontstaan verbindingen tussen bewoners en bewonersgroepen onderling, tussen bewoners, gemeente en instanties en vanuit deze samenwerking worden initiatieven en ontwikkelingen in gang gezet die bijdragen aan het doel van dit programma.

Het programma omvat een samenhangende aanpak van sociale, fysieke en economische kansen en problemen in de wijken. Het programma is gericht op alle wijken:

• Het op peil houden van wijken waar het goed gaat
• Het aanpakken van achterstanden in deelgebieden die achterblijven
• Stimuleren van participatie.

We focussen op die thema’s die vergaande (negatieve) effecten hebben op de leefbaarheid:

• Veiligheid (objectief en subjectief)
• Overlast en probleemhuishoudens
• (Overlast van) jongeren.

Intern zijn er relaties met de meeste gemeentelijke programma’s. Veiligheid, Zorg- en Welzijn, Wonen en Openbare Ruimte zijn de belangrijkste daarvan.

In alle stadsdelen zorgen we dat we weten wat er speelt en dat gebeurt wat nodig is

• We stimuleren bewonersinitiatieven en ondersteunen waar nodig.
• We investeren in bestaande en nieuwe contacten met alle wijken; met de bewoners, ondernemers en In de wijken werkzame organisaties.
• We zijn alert op kansen voor de wijk en brengen partijen bij elkaar en organiseren samenwerkingsverbanden.
• We stimuleren en ondersteunen daar waar nodig de wijkmedia.
• We verbinden de Stips en de Sociale wijkteams aan het wijknetwerk.
• We zorgen dat bewoners kunnen participeren bij alle ontwikkelingen in de wijk en brengen hen in contact met relevante professionals van gemeente en instellingen.
• We voeren de regie op de aanpak van jongerenoverlast en woonoverlast- en multiprobleemhuishoudens
  (draaiboek risicolocaties, maatwerk op specifieke locaties, regieteams).
• We hebben aandacht voor een bij de wijk passend voorzieningenniveau en stimuleren nieuwe en noodzakelijke ontwikkelingen op het brede terrein van leefbaarheid en veiligheid in de wijken.
• We zorgen voor voldoende speelvoorzieningen, stimuleren het gebruik en (vormen van ) zelfbeheer.

Specifiek per stadsdeel werken wij in 2015 aan de volgende meest in het oog springende punten:

Noord

Het proces dat met “1 wijk- 1 plan” op gang is gekomen zetten we voort samen met bewoners, ondernemers en collega’s. De bijbehorende wijkagenda wordt in de komende jaren gedomineerd door twee thema’s

16. Gemeenschap en (groei van het aantal) kinderen/ jongeren”. Met ouders, bewoners, scholen en instanties werken we aan voortzetting van de dialoog en samenwerking over dit thema.
17. De ruimtelijke ontwikkeling van Nijmegen- Noord is geen “rechtlijnig” planningsproces meer. Met gezamenlijk opgestelde scenario’s is, in de onzekere situatie van de komende jaren, toch enig houvast te vinden voor bewoners en ondernemers in het gebied.

Daarnaast:

• We ondersteunen de vrijwilligers van de wijkmedia.
• We helpen bij het tot stand brengen van een informatie- en adviespunt door en voor bewoners. Dit informatie- en adviespunt is het voorportaal van het sociaal wijkteam.
• We geven aandacht aan “het verhaal van Lent” en bieden ruimte en faciliteiten om de geschiedenis van het gebied en haar bewoners te laten leven voor nieuwe bewoners.

Centrum

Het effectief bestrijden van allerlei vormen van overlast is een kernthema in het Centrum. We brengen bewonersgroepen uit verschillende delen van het Centrum rondom dit thema in contact met elkaar en met betrokken organisaties (politie, toezicht, horecaorganisaties).
De afhandeling van overlastmeldingen wordt gestroomlijnd, zodanig dat:

• Bewoners zich gehoord en begrepen voelen als zij overlast melden en dat
• De meldingen daadwerkelijk leiden tot een goede oplossing.

We bewaken leefbaarheid rond het MFC door Integraal overleg Multifunctioneel Centrum met

Verslavingszorg (MFC), ondernemers, bewoners uit Centrum en Oost, politie, toezicht en gemeente. We bewaken de leefbaarheid Oost- en west- Waalkade en uitloopgebied Stadswaard i.r.t. de aldaar gewenste toeristisch- recreatieve ontwikkelingen (waaronder Museumkwartier).

De wijkagenda in het Centrum zal zich naar verwachting gaan richten op het realiseren van een sociaal wijkteam door en voor bewoners in samenwerking met professionals. Daarin is het van belang dat

• Bewonersgroepen zoveel mogelijk aan zet zijn bij het inzetten van subsidies en
• Dat zij daarbij de focus zetten op het bereiken van andere groepen bewoners.

Een werkgroep van bewoners werkt samen met professionals aan de randvoorwaarden voor een sociaal wijkteam. Denk daarbij aan vrijwilligers, wijkmedia, locaties, professionals.

Oost

In Nijmegen Oost bouwen we verder aan de ontwikkeling van de basisinfrastructuur welzijn, te beginnen in Hengstdal.

Een kernthema in Oost is de toegenomen exploitatie van woningen voor kamerverhuur. Een platform Kamerbreed Nijmegen wordt gefaciliteerd om het gesprek met andere bewoners en met de gemeente te voeren over randvoorwaarden ten aanzien van kamerverhuur.

Blijvende aandacht is nodig voor het bestrijden van verschillende vormen van overlast. Met bewoners werken we samen op beheersing van de jongerenoverlast in de LIMOS, Spoorbuurt, Rode Dorp en Hengstdal.

Het participatieproject in de Spoorkuil in Bottendaal is een nieuwe fase ingegaan. De bewoners zijn dicht bij het realiseren van hun plannen en hopen hiermee in 2015 een start te maken. Ook het seinhuisje wordt betrokken, in overleg met bewoners (BOB), jongerenwerk, politie, NS.

Jongerenzelfbeheer in de Oase en in Exposure blijft een agendapunt in Oost. We hopen daar ouders bij te betrekken.

We ondersteunen betrokkenheid van bewoners bij Locatiegebonden evenementenbeleid en het geluidsbeleid bij evenementen. Het gaat in Oost om bewoners, ondernemers en verenigingen in/bij Groenewoud, d'Almarasweg en Park Brakkenstein.

Oud West

• Uitvoering wijkaanprogramma Wolfskuil en Biezen: wijkprofiel (in filmvorm), een (digitale) doorlopende wijkagenda, netwerkbijeenkomsten voor bewoners en professionals, het stroomlijnen van wijkprocessen (zoals sociaal wijkteam, STIP en straatambassadeurs);
• Monitoren effecten leegstand/sloop/uitblijven nieuwbouw en aansluiten bij initiatieven van woningcorporaties om nadelige effecten te verminderen o.a. Nachtegaalplein en Rozenbuurt;
• Faciliteren 2 wijkenfonds: voor een bedrag van € 20.000 werft een vertegenwoordiging van de wijkraden Wolfskuil/Waterkwartier zelf actief buurtinitiatieven;
• Inzet (tijdelijk) van een professionele kwartiermaker t.b.v. attractieve programmering voorzieningenhart Biezantijn i.s.m. programmaraad;
• Begeleiden bedrijfsplan en faciliteren van de (start) van de Wijkfabriek: (bewoners - plan voor maatschappelijk ondernemen in de Driesprong met programma voor dagbesteding begeleid wonen, horeca, buurtactiviteiten, en coöperatieve wijkinitiatieven (inkoop energie etc.);
• Stimuleren van (door-) ontwikkeling wijkevenementen en actief gebruik openbare ruimte: bouwdorp, Vierdaagse, Vrienden van het Westerpark, Vrienden van het Florapark;
• Honigcomplex verbinden aan de wijk: studenten CMV, evenementen afstemming aanbod Biezantijn; o.a. i.s.m. studenten CMV;
• Verbeteren leefbaarheid omgeving Kanaal/Rijn/Eemstraat i.s.m. Portaal/Tandem: monitoren concentratie probleemhuishoudens, relatie nieuwe/oude bewoners, indien nodig selectieve woningtoewijzing of screening;
• Maatwerkaanpak overlast kraakpanden (politie, OM, Veiligheid, ODRN, eigenaren).

Nieuw West

• Inbedding OpMaat binnen kaders WMO/ontwikkeling STIP, STIP spreekuren in Heseveld;
• Begeleiden van de start van sociaal wijkteam Nieuw-West in kielzog van STIP;
• Voor de grote groep jong volwassenen in NBO en Heseveld (problemen bij opleiding, werk, inkomen, gezondheid) wordt ingezet op het bieden van perspectief op de belangrijke levensterreinen via jongerenloket NBO;
• Versterken van de betrokkenheid van bewoners bij het thema veiligheid. o.a. het buren-alert-project dat vanuit Op Maat gestart zal worden, de verdere uitbouw van het Klantenpanel Veiligheid en , indien bewoners daar warm voor lopen: de herintroductie van een buurtpreventieproject (stelregel: horen, zien en bellen);
• Volgen en faciliteren van de bewonersklankbordgroep Dennenstraat e.o. in relatie tot de ontwikkeling sportpark De Dennen (Talent Centraal/Praktijkschool);
• Uitvoeren wijkaanpak-programma Nieuw West (Heseveld, NBO): wijkprofiel (in filmvorm), een (digitale) doorlopende wijkagenda, netwerkbijeenkomsten voor bewoners en professionals, het stroomlijnen van diverse wijkgerichte processen;
• Maatwerk interventies (in overleg met bewoners en professionals) op leefbaarheidsproblemen Heseveld: Jerusalembuurt (o.a. illegale kelders, probleemhuishoudens) en Hees (leegstaande panden, krakers);
• De 150 woningen rond het Tubaplein blijven we voorzien van extra aandacht vanuit Portaal, Tandem, Politie en diverse gemeentelijke afdelingen. Het meer dan gemiddeld doen blijft hier noodzakelijk. Daarnaast upgraden van de openbare ruimte Tubaplein e.o. in samenwerking met bewoners en Portaal.
• Begeleiden proces rondom nieuwbouw brede school Neerbosch-Oost. Toekomst wijkcentrum Schalmei hier vroegtijdig bij betrekken.

Midden

• Integrale aanpak van (jongeren)overlast in de Genestetlaan. Samen met partners in de wijk en wijkbewoners zorgen we voor een duurzame aanpak met een eigen rol en verantwoordelijkheid voor iedereen.
• De programmaraad van ’t Hert is gestopt maar enkele bewoners zoeken naar een nieuwe vorm om toch meer activiteiten te ontplooien in dit wijkcentrum. We ondersteunen dit initiatief.
• De sportactiviteiten voor kinderen/jongeren die we aanbieden in het Willemskwartier worden ingezet voor (bij)sturing op gedrag en waarden en normen. We zorgen ervoor dat alle aanbieders en begeleiders hetzelfde bejegeningsprofiel hanteren.
• Het wijkaanpakprogramma Kolpingbuurt loopt eind december 2015 af. We starten een nieuw wijkaanpakprogramma en sluiten daarin aan op de ontwikkelingen vanuit Talis voor de toekomstscenario’s.
• We begeleiden en verbinden het sociaal wijkteam aan het wijknetwerk.
• We denken mee in de start van een STIP in de wijk.
• We ondersteunen betrokkenheid van bewoners bij het locatiegebonden evenementenbeleid/geluidsbeleid bij evenementen. Het gaat in Midden om bewoners en ondernemers/verenigingen voor evenementen in zowel het Goffertpark als Park Brakkenstein.
• We ondersteunen waar nodig de twee wijkinitiatieven voor de start van een theehuis/-schenkerij in het Goffertpark.
• We participeren in de buurtbeheergroep van Het Domushuis van het Leger des Heils om ervoor te zorgen dat (mogelijke) buurtoverlast zo gering mogelijk blijft.
• We werken aan een pilot project voor meer bewonerszeggenschap bij toezicht in de wijk.

Zuid

• We organiseren rondetafelgesprekken met migrantenorganisaties in Zuid om de binding met de wijk te versterken.
• Borgen van de opbrengsten van de extra inzet in Hatert (het jaar 2015 is het laatste jaar van het wijkactieprogramma Hatert 2.0); voortgang realiseren op de bouwstenen imago en woningmarkt. Betere inzet op bestrijding werkloosheid en bevorderen gezondheid.
• Organiseren van een duidelijk einde van de programmaperiode met behaalde successen en nog uitdagingen (een “week van de waarheid”);
• Uitvoering integrale buurtaanpak Kastelenbuurt in Hatert (2013 – 2015): i.s.m. Hatert Werkt, Sociaal Wijkteam en Portaal. Doel: participatie en perspectief van huishoudens en individuen verbeteren.
• In overleg met Talis analyseren we de leefbaarheidsproblematiek rondom het HAT complex nabij de Winkelsteeg t.b.v. een gerichte aanpak.
• wijkaanpak-programma 2015-2017 voor Grootstal en Hatertse Hei, agenda o.a. toekomstbestendigheid op sociaal en fysiek gebied (vooral opvang vergrijzing/scheiding wonen-zorg en opvang bewoners met hulpvragen).
• Regie voeren op actualiseren van de wijkvisie Brakkenstein.
• Regie op bestrijding jongerenoverlast in Zuid: meer vroegtijdige pedagogische (groeps)aanpak op de kinderen/tieners; doorgaan met individuele aanpak 18+ groep door Hatert Werkt en stimuleren zelfbeheer/gebruik wijkcentrum (belonen goed gedrag).
• Doorgaan met de vernieuwing van de Mix tot ontmoetingsruimte voor iedereen in combinatie met zelfbeheer (samenwerking gemeente, wijkraad en nieuwe vrijwilligers).
• Begeleiden van de start van sociaal wijkteam en STIP in Zuid (Hatert).
• Gerichte aanpak op bepaalde straten en delen van Grootstal en Hatertse Hei (in relatie tot zorg en overlast en botsing van leefstijlen).
• In Brakkenstein begeleiden we de nieuwbouw basisschool als park- en kloosterwoningen.
• Regie voeren op de actualisatie van de wijkvisie Brakkenstein uit 2010.

Dukenburg

• Eind 2014-begin 2015 leveren we het eerste Dukenburg brede wijkaanpakprogramma op. Dit programma heeft in enkele wijken al uitvoeringsprogramma’s (Tolhuis, Meijhorst, Zwanenveld). We koppelen dit programma aan “Dromen over Dukenburg” dat ook in 2015 weer nieuwe activiteiten zal ontplooien.
• De recent opgestarte bewonerscommissie in de gerenoveerde maisonnettes Malvert ondersteunen hun ontwikkeling en bij het organiseren van buurtactiviteiten.
• Monitoren en stimuleren participatie in maisonnette gebieden in Meijhorst en Aldenhof: hier houden we de vinger aan de pols.
• We dragen bij aan het proces van vernieuwing woonzorgcentra en de komst van eenheden beschermd wonen in Dukenburg, en zorgen dat bewoners invloed hebben op de plannen.
• In Zwanenveld gaan we door met extra inzet voor de 40-er straten. Het regieteam pleegt extra inzet achter de voordeur en zorgt ervoor dat de overlast van probleemgezinnen op straat beheersbaar is. Er worden extra activiteiten georganiseerd voor en door bewoners.,
• Extra aandacht voor het peil houden van jongerenvoorzieningen/activiteiten in Zwanenveld nu het jongerencentrum is gesloopt en de playground op een andere locatie is komen te staan.
• Stimuleren van activiteitencommissie de Grondel.
• Bijdragen aan integrale jongerenaanpak t.b.v. individueel perspectief op het terrein van werk en opleiding, i.s.m. Jongerenwerk Dukenburg.
• De jongerenvoorzieningen in heel Dukenburg zijn op orde en we streven naar handhaven van de rust. De integrale aanpak van alle professionals en de buurtbewoners (buurtpreventieteam, wijkveiligheidspanel) blijft daarbij overeind, evenals de inzet van het veilig wijkteam.
• Stimuleren verbetering uitstraling winkelcentra Malvert en Meijhorst.
• Aanpak problematiek in Tolhuis 52e-75e via regieteam en stimuleren start bewonersorganisatie.
• Begeleiden en verbinden Sociaal Wijkteam en STIP aan wijknetwerk.
• We zorgen dat gebieden/panden waar concrete plannen voor zijn (winkelcentrum Weezenhof, oude Prins Mauritsschool, HAN-locatie, DELA) maar ook die met een onzekere toekomst (Mondialcollege, ROC-terrein etc.) onder de aandacht blijven en dat bewoners betrokken worden bij planvorming en uitvoering.

Lindenholt

• Ondersteunen van het Wijkatelier; bewonersinitiatief tot een ontmoetingsplek in de wijk in combinatie met dagbesteding voor ouderen en mensen met een beperking. In de randvoorwaardelijke sfeer zijn er nog zeel zaken die geregeld moeten worden. Samen met bewoners en collega’s zoeken we naar wegen om dat mogelijk te maken.
• We helpen de groep bewoners die de geschiedenis van de wijk zichtbaar wil maken door het ontwikkelen van een wandel/fietsroute, met advies en subsidie.
• We participeren in de werkgroep Ouder worden in Lindenholt waarin bewoners, woningcorporatie en gemeente samen optrekken en nadenken over wat nodig is aan voorzieningen en activiteiten voor de korte en lange termijn.
• We gaan verder met 1 wijk, 1 plan en geven deze samen vorm met bewoners en collega’s. We werken verder aan de wijkagenda, wijkkalender, wijknetwerk.
• Samen met VSA onderzoeken we of jongeren en wijkbewoner de buitenkant van wijkcentrum De Brack een nieuw, eigentijds en wijkgerichte ‘smoel’ kunnen laten geven.
• Omwonenden van Jongerencentrum De Sprok verkennen de mogelijkheden van een meer multifunctioneel gebruik van het jongerencentrum en het terrein eromheen. Wij ondersteunen dit initiatief en faciliteren de mogelijkheden.

• Verbetering van de leefbaarheid

Deze ambitie drukken we uit in de indicator 'bewonerswaardering voor woon- en leefklimaat’ en de indicator sociale kwaliteit woonomgeving.

• Veilig voelen in eigen buurt

De indicator wordt uitgedrukt in het percentage bewoners dat aangeeft zich onveilig te voelen.

• Sociaal-economisch perspectief

Vanuit het programma wijken kunnen we op beperkte schaal een bijdrage leveren aan de verbetering van de sociaal-economische situatie van mensen. We hebben hier immers te maken met problematiek waarvoor niet alleen andere beleidsterreinen, zoals werk en inkomen en onderwijs maar ook andere schaalniveaus dan de wijk (de stad, regio, landelijk) aan zet zijn.

We monitoren in ieder geval de ontwikkelingen in de zwakkere wijken en buurten op dit vlak en we houden daar sterker een vinger aan de pols. De indicatoren bestaan uit het percentage leerlingen op havo/vwo en het percentage uitkeringen van de WWB.

Toelichting:

Het bereiken van doelstellingen wordt gemeten via de stads- en wijkmonitor. Deze komt om de twee jaar uit.

We draaien de bezuiniging terug op beheer wijkspeeltuinen gedeeltelijk terug en maken samen met de betreffende buurten een combinatie van professioneel en zelfbeheer.

We willen meer focussen op:

• Meer zeggenschap voor bewoners; doorontwikkeling methodiek wijkaanpak (programma’s)
  Met 1 wijk 1 plan sluiten we aan bij wat leeft in de wijk, in de logica én de dynamiek van de bewoners. We willen bewoners meer aan het roer en daar past een andere rol van de overheid bij. Deze samenwerking tussen bewoners, organisaties in de wijk en gemeentelijke afdelingen levert een dynamisch interactief wijkprogramma op. Dit is een belangrijk communicatiemiddel voor en over de wijk (zowel intern als extern). Het is een wijkprogramma nieuwe stijl: geen compromis, waar iedereen het over alles eens moet zijn, maar een organische agenda waarop partijen kunnen ‘intekenen’ op die thema’s die zij belangrijk vinden. We organiseren geen allesomvattend proces, maar sluiten juist soepel aan op de verschillende initiatieven die er op diverse momenten zijn. Eens in de zoveel tijd organiseren we een platform ( virtueel en digitaal) om overzicht te geven op het geheel en op specifieke thema’s, maar alle verschillende initiatieven houden hun eigen proces.
• Deregulering is belangrijk in verband met het laagdrempelig stimuleren van initiatieven vanuit de

Wijk. Ook kunnen veel belemmeringen worden weggenomen door zorgvuldige functionele en proportionele toepassing van de regels. We doen dit aan de hand van concrete casuïstiek.

• Voorzieningen en wijkeconomie

Werken aan een bij de wijk passende voorzieningeninfrastructuur die flexibel en multifunctioneel ingezet kan worden voor behoeften in de wijk

• De (informele) wijkeconomie
  Kennis, ervaring, competenties, vaardigheden en vakmanschap van bewoners kunnen, ook met het oog op de behoeftes en potenties op straat- buurt- en wijkniveau, creatief worden ingezet.

Met name door een andere gemeentebrede verdeling van de centrale overhead en het terugdraaien van de bezuiniging op wijkspeeltuinen nemen de lasten binnen het programma toe.

Focus op wijkmanagement

Mee(r)Doen

1 wijk 1 plan (raadsbrief, documenten Lindenholt/Noord)

Stads- en wijkmonitor 2013

Wijkaanpak-programma’s voor de verschillende wijken en stadsdelen

Wijkbladen

Wijkwebsites